In mijn directe omgeving ken ik voornamelijk mensen die heel goed verdienen. Onder heel goed verdienen versta ik dan minimaal 2x modaal en dan ook nog vaak 3x modaal (of nog hoger) bij een gezamenlijk inkomen. Als alleenverdiener zit ik dus aan de ondergrens als ik mezelf vergelijk met mijn omgeving ondanks dat ik naar menige (objectieve) maatstaf ook goed verdien.
Bij een bepaald inkomen hoort blijkbaar ook een bepaalde levensstijl en uitgavenpatroon. Het is in mijn omgeving normaal om minimaal 2x per jaar op vakantie te gaan. Het standaard vakantieritme is dan wintersport en zomervakantie. Sommigen voegen daar in de meivakantie ook nog een week vakantie al dan niet in het buitenland aan toe. Dat is dan al 3x per jaar op vakantie. Ook gaan sommigen minimaal 1-2x per jaar een weekendje weg. Dat is heel veel weg zijn en heel veel geld richting vakantie.
Ook is het gebruikelijk dat er regelmatig uit eten wordt gegaan. Onder regelmatig verstaat men toch al snel 1x per maand. Gemiddeld is men per keer voor twee personen rond €100 kwijt.
Dan gaat er een ook nog een aardig bedrag op aan kleding, schoenen en overige uitgaven. Overige uitgaven kan dan van alles zijn van een theaterbezoek tot aan uitgebreid luxe boodschappen doen.
Verjaardagen van kinderen worden veelal uitbesteed. Er wordt entertainment ingehuurd in de vorm van een clown a €250. Eten en drinken en cadeautjes zijn dan nog niet meegerekend.
Vanaf een afstandje hoor ik het allemaal aan. Ik voel vaak alsof ik van een andere planeet kom. Ook al zou ik geen schulden meer hebben, dan nog zou ik me niet zo’n levensstijl kunnen veroorloven. Ik zal keuzes moeten maken. Keuzes die vaak niet in de verste verte in de buurt komen of in lijn liggen met bovenstaande uitgaven. Ik vind het eigenlijk ook niet meer dan normaal dat ik dit niet allemaal kan.
Ik merk regelmatig dat aan mij zelden wordt gevraagd wat mijn plannen voor het weekend of een vakantie zijn. De veronderstelling is dat ik niet veel bijzonders doe. Ik vind het zelf bijzonder genoeg dat ik kan genieten van het thuis-zijn. Het hoeft niet altijd allemaal even groots. Ik heb al genoeg prikkels doordeweeks dan vind ik juist heerlijk om thuis te leven naar de waan van de dag in plaats van me in het weekend te laten leiden door een overvolle agenda.
Ik wil ook niet dat dochterlief dat normaal gaat vinden. Ik wil dat ze vakanties als bijzonder ervaart en dat ze dankbaar is als ze iets krijgt. Ik wil dat ze begrijpt dat ze ondanks onze schulden nog altijd opgroeit tussen luxe en rijkdom. Maar ik wil vooral dat ze realiseert dat rijkdom niet zit in materiele dingen en in het aantal keren dat je op vakantie, uit eten of naar een pretpark gaat. Tot op een bepaalde hoogte begrijp ik best dat je meer dingen aan je kind aanbiedt als dat financieel binnen je bereik ligt. Alleen wil ik niet dat mijn kind dat als een recht gaat beschouwen. Ik wil dat ze het als bijzonder ervaart en vooral ook waardeert.
Blijkbaar ben ik met deze instelling wel een uitzondering. Er zijn mensen in mijn omgeving die niet begrijpen dat je het schoolgeld voor je kind niet kan betalen. Mensen die niet begrijpen dat je geen cadeautjes kunt kopen voor de feestdagen of een verjaardag. Mensen die niet begrijpen dat je voor je kinderen tweedehands, merkloze kleding koopt. In hun optiek kun je dat betalen van de kinderbijslag. Alleen ze begrijpen niet dat er mensen zijn die de kinderbijslag of welke bijslag dan ook heel hard nodig hebben om de eindjes aan elkaar te knopen. De eerste prioriteit gaat uit naar overleven. Ze vinden mij vaak naïef dat ik er hiervoor wel begrip heb. In het begin heb ik het nog proberen uit te leggen maar inmiddels heb ik de hoop opgegeven dat sommige mensen dat ooit zullen begrijpen.
Toch kan ik deze mensen niet veroordelen. Ze weten vaak niet beter. Kennissen, vrienden en collega’s leven vaak een vergelijkbaar leven. Eigenlijk moeten ze zich dus heel gelukkig prijzen dat ze zich hier niks bij kunnen voorstellen want dat betekent dat je een geprivilegieerd mens bent.
Waar ik sommigen wel om veroordeel, is hoe laatdunkend ze soms kunnen doen over mensen die het wat minder hebben. Sommige hebben bepaalde vooroordelen die erg stigmatiserend zijn en die ze klakkeloos overnemen van anderen. Ik vind dat je niet kunt (ver)oordelen als je je niet ergens in hebt verdiept. Het is te gemakkelijk om een populistische opinie over te nemen. Ik kan me er boos om maken. Alleen boos-zijn is niet heel productief en zorgt er ook niet voor dat een mening van een ander verandert.
Ik heb daarom ook al lang geleden besloten om dichtbij mezelf te blijven en te doen wat goed voelt voor mij en mijn gezinnetje. Ik laat me niet meer leiden door wat anderen om me heen doen. Onbewust of bewust heb ik me daar in het verleden wel door laten beïnvloeden. Dat is ook deels de oorzaak van mijn schulden. Helemaal de schuld kan ik het niet geven want uiteindelijk heb ik het allemaal zelf gedaan omdat ik zo nodig iets moest. Ik had moeten denken “geen geld, dan kan het ook niet”. Gelukkig heb ik ervan geleerd.